Adaptacja Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej na cele turystyczno-kulturalne - projekt konkursowy

Projekt ten zajął II miejsce w konkursie na rewitalizację i adaptację Wielkiego Pieca w Rudzie Śląskiej.
Maszyneria fabrycznego kolosa otoczonego liniami obiegających go we wszystkich kierunkach rur, przewodów, pomostów i schodów. Zastygły wygasły gigant wpisany w sylwetkę miasta: minimalizacja ingerencji kubaturowych, zamknięty, całoroczny szlak zwiedzania oraz maksymalne zachowanie oryginału to nasze podstawowe założenie ideowe.
Projekt podzielić można na cztery przenikające się w formie i funkcji główne elementy składowe. Podziemna część muzealna wraz z funkcjami towarzyszącymi, szlak edukacyjny w formie całorocznego zamkniętego obiegu, flankujący ulicę Piotra Niedurnego budynek-pierzeja o funkcjach uzupełniających i komercyjnych oraz teren pomiędzy tymi obiektami.
Większość kubatury muzeum oraz funkcji towarzyszących lokujemy pod ziemią w miejscu reliktu istniejącej estakady kolejowej zasilającej piec w surowce.
To tu znajduje się początek i koniec szlaku edukacyjnego, główny hol z recepcją, sala wielofunkcyjna wraz z funkcjami zapleczowymi jak szatnie, sanitariaty czy kawiarnia i muzealny sklepik. W odciętej fosą, zachodniej, przeszklonej części podziemnej znajduje się część biurowo-administracyjna muzeum. Schodząc w zapadającą się szczelinę, szerokimi schodami z placu przed Wielkim Piecem zagłębiamy się w surowej przestrzeni holu muzeum. Na wstępie ukazuje nam się studnia rozświetlona naturalnym światłem, komora załadunkowa skipu, którą odkopujemy i konserwujemy jako oryginalny relikt procesu produkcji. Jednocześnie hol doświetlony jest świetlikiem nad recepcją będący oknem widokowym na istniejące założenie przemysłowe. To tu zaczyna się i kończy się zwiedzanie obiektu i tu można poczekać i odpocząć.
Szlak zwiedzania prowadzi nas w chronologiczny sposób z podziemia, przez pawilony (“wagony”) na estakadę, następnie poprzez budynek sterowni i maszynowni wiedzie na poziom gardzieli pieca i potem w dół nowoprojektowanym pionem komunikacji do podziemnej części muzeum. Cześć pierwsza to szeroki, podziemny korytarz ekspozycyjny, którym dostajemy się do prześwietlonej klatki schodowej prowadzącej nas na poziom estakady. Tu w części drugiej pawilonami nawiązującymi formą do wagonów kolejowych, przedstawiana jest dalsza części ekspozycji z jednoczesnymi otwarciami widokowymi na istniejące instalacje Wielkiego Pieca. Następnie przeszklonym pasażem dostajemy się do ekspozycji budynku sterowni/ maszynowni, gdzie dzięki nowo dodanej klatce schodowej zwiedzać możemy zarówno poziom maszynowni, sterowni jak i magazyn na poddaszu. W części tej mamy wgląd w przeszłość, jakgdyby czas się zatrzymał. Całość ekspozycji pokazuje pomieszczenia w zachowanym ze szczegółami stanie z momentu kiedy opuścili je ostatni pracownicy. Z budynku sterowni nową przeszklona windą, zainstalowana w istniejącym i niewykorzystywanym dotychczas oryginalnym szybie windowym wjeżdżamy na poziom gardzieli pieca, gdzie przechodząc korytarzem po tarasie tego 8 poziomu pieca dostajemy się do nowo zaprojektowanego pionu komunikacyjnego, który prowadzi nas na miejsce spustu surówki. Tu z kolei z jednej strony przez wycięty otwór zaglądamy do wnętrza pieca a z drugiej z balkonu widokowego, widzimy plac z rysunkiem dawnej hali lejniczej i przywróconym układem torów. Szlak zwiedzania kończymy na poziomie -1 w głównym holu muzeum.
Dzięki takiemu układowi komunikacyjnemu i trasie edukacyjnej mamy możliwość bezpiecznego indywidualnego zwiedzania szlakiem podstawowej ekspozycji muzealnej oraz rozszerzonego eksplorowania poszczególnych poziomów pieca oraz tarasu górnego z panoramą miasta i okolicy.
Od strony ulicy Piotra Niedurnego układ urbanistyczny domykamy budynkiem zlokalizowanym w linii wyburzonego ogrodzenia – częściowo transparentnym parawanem pełniącym funkcje komercyjne i uzupełniające do podstawowego programu muzeum. Poza pieszym wejściem głównym na teren muzeum, które potem prowadzi nas pasażem do schodów zejściowych zlokalizowaliśmy w nim kolejno: na parterze punkt informacji, komercyjną kawiarnię oraz warsztaty i pracownie twórcze dla mieszkańców i młodzieży szkolnej. Na piętrze komercyjne biura co-workingowe wynajmowane na dni lub godziny. Surowa w wyrazie, nowoczesna forma obiektu stanowi uzupełnienie czytelną dla piętrzącej się za nim machinerii i wyłaniającej się nieco dalej sylwetki komina.