Nowa siedziba Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie - praca konkursowa

Autorzy projektu: Grupa 5 Architekci, BAAS Arquitectura (Barcelona)

Propozycja Architektoniczna
Budynek zaprojektowano wokół dużego centralnego dziedzińca, który stanowi główny element kompozycji przestrzennej. Naturalnie kształtowany ogród tworzy szczególny mikroklimat, cieplejszy zimą i chłodniejszy latem, z drzewami, roślinnością i kwiatami, które tworzą zmieniającą się scenerię w zależności od pór roku.
Układ kondygnacji powtarzalnej (poziomy 1, 2 i 3) wynika z atrialnego charakteru budynku. Czytelna pionowa komunikacja flankująca z dwóch stron lobby wejściowe obsługuje wszystkie kondygnacje i zapewnia sprawne przemieszczanie się użytkowników po obiekcie. Dodatkowe schody między kondygnacjami przeznaczonymi dla pracowników podnoszą komfort poruszania się między piętrami oraz są elementem kompozycji elewacji dziedzińca.
Przyjęty układ komunikacji wewnętrznej pozwala na organizację programu użytkowego w czytelnych ciągach funkcjonalnych z maksymalnym, możliwym, naturalnym oświetleniem pomieszczeń. Prosty schemat modułowych laboratoriów „mokrych” bezpośrednio połączonych z biurami, których podział można elastycznie kształtować (laboratoria suche), z korytarzem i ciągiem wspólnych pomieszczeń pomocniczych pośrodku traktu jest klarowny i czytelny. Okna laboratoriów są zorientowane na północ.
Bryła budynku artykułowana jest po obwodzie balkonami opasującymi zarówno obwód zewnętrzny jak i elewacje dziedzińca, co pozwala użytkownikom na wyjście na zewnątrz z poszczególnych pomieszczeń, umożliwiając wentylację naturalną, ochronę przed słońcem w lecie, jak również konserwację i czyszczenie elewacji. Na kondygnacji +3 przewidziano południowy rekreacyjny taras dla pracowników.
W parterze zwarty obwód budynku otwiera się szerokim prześwitem elewacji wschodniej, kadrując widok na ogród i hol główny. Przejście przez naturalny ogród w kierunku wejścia głównego odcina użytkowników i odwiedzających gości od zgiełku ulicy i wprowadza w atmosferę ciszy i skupienia, budując atmosferę powagi instytucji. Na tym poziomie znajdują się trzy bloki funkcjonalne. Pierwszy z nich ma charakter publiczny: sale konferencyjne z bezpośrednim dostępem do ogrodu otaczającego budynek oraz do patio; drugi tworzą pracownie i kawiarnia z tarasem w ogrodzie na dziedzińcu; trzeci blok stanowi ciąg pomieszczeń administracyjnych zorientowanych w stronę ogrodu za budynkiem, mającego charakter bardziej prywatny, dedykowany raczej na potrzeby pracowników instytucji.
Wzdłuż ściany południowej zaprojektowano salę wystawową z zespołem pomieszczeń pomocniczych (szatnie, toalety i zaplecze cateringowe) jako uzupełnienie dla funkcji konferencyjnej obiektu. Przestrzeń wystawowa posiada duże przeszklenie w obniżeniu terenu oraz zewnętrzne schody terenowe łączące tę strefę z ogrodem.
Krajobraz
Otoczenie budynku Instytutu zostało zaprojektowane jako seminaturalny ekosystem, w którym zintegrowano procesy przyrodnicze z niezbędną infrastrukturą. Zieleń wokół instytutu ma stanowić modelowy przykład kształtowania zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach przyszłości.
Użyte technologie NBS (Nature Base Solutions) umożliwiają maksymalizację powierzchni biologicznie czynnej i stworzenie korzystnego mikroklimatu – przeciwdziałanie wyspom ciepła, zwiększenie wilgotności powietrza, ograniczenie strat wody poprzez mikroretencję i zmniejszenie ilości pyłów w powietrzu.

Zieleń wokół budynku projektowana jest jako wielowarstwowa struktura bylin, podszytu i drzew, miejscami nawiązująca do lasów kieszonkowych opracowanych przez prof. Akira Miyawaki a gdzieniegdzie tworząca wielogatunkowe okrajki przechodzące w zbiorowiska łąk i muraw rekreacyjnych. Murawy będą porastały również część ciągów pieszych i jezdnych dzięki użyciu specjalnych mieszanek kruszyw (podłoża jezdne do zazieleniania) oraz prefabrykatów.
Polany pomiędzy zadrzewieniami służą jako miejsca relaksu i odpoczynku. Ustawione będą tu lekkie meble miejskie w różnych konfiguracjach. Miejsca wypoczynku kształtowano w oparciu o teorię regeneracji uwagi autorstwa Rachel i Stephena Kaplanów (ANT – Attention Restoration Theory), która zakłada, że naturalne środowisko, w odróżnieniu od krajobrazu miejskiego, pozwala na odbudowanie wydajności poznawczej i możliwości koncentracji.

Zieleń od strony frontowej budynku wlewa się poprzez podcień do atrium. Rabaty bylinowe projektowane w tej strefie kształtowane są z uwzględnieniem wzajemnych relacji pomiędzy gatunkami roślin i z nawiązaniem do naturalnych zbiorowisk. Ich skład zmienia się stopniowo wraz ze zmianą warunków świetlnych i gruntowych. Gatunki łąk świeżych dominujące na placu przed budynkiem stopniowo ustępują gatunkom runa leśnego. W najsilniej zacienionych obszarach byliny zanikają oddając pole mchom, porostom i kamieniom ozdobnym. W atrium, na wzniesieniu ukształtowanym na dachu kondygnacji podziemnej, rosnąć będzie grupa drzew – wielopniowych brzóz i jarząbów.

Na całym obszarze stosowane będą głownie gatunki rodzime. Rośliny sadzone będą w gęstych, wielogatunkowych grupach, dzięki czemu nasadzenia będą bardziej odporne na zmiany klimatu, szkodniki czy okresowe susze oraz zwiększony zostanie poziom intercepcji.